Giải đáp thắc mắc: Truyện cổ tích là gì? Nguồn gốc ý nghĩa truyện cổ tích?
Tuổi thơ của chúng ta hầu như ai cũng từng được nghe những câu chuyện cổ tích, đây là một thể loại văn học dân gian. Vậy truyện cổ tích là gì? Nguồn gốc, ý nghĩa của truyện cổ tích như thế nào? Các bạn hãy theo dõi bài viết sau đây để có được câu trả lời nhé!
Truyện cổ tích là gì?
Truyện cổ tích là những truyện truyền miệng dân gian kể lại những câu chuyện tưởng tượng xoay quanh một số nhân vật quen thuộc như nhân vật tài giỏi , nhân vật dũng sĩ, người mồ côi, người em út, người con riêng, người nghèo khổ, người có hình dạng xấu xí, người thông minh, người ngốc nghếch và cả những câu chuyện kể về các con vật nói năng và hoạt động như con người.
Nguồn gốc & ý nghĩa của truyện cổ tích
Nguồn gốc của truyện cổ tích
Theo nghiên cứu đã phát hiện ra rằng, một số câu chuyện cổ tích có tuổi thọ khá lâu đời, có nguồn gốc từ khoảng 6.000 năm về trước.
Tìm hiểu thêm: Truyện tranh xuyên không cổ đại hay
Việc truy tìm nguồn gốc và thời điểm ra đời của các truyện cổ tích là nhiệm vụ không hề dễ dàng. Nguyên nhân là do có rất ít các tài liệu ghi chép về chúng trong lịch sử và nhiều câu chuyện chỉ được biết đến qua truyền miệng mà không có phiên bản bằng chữ viết. Nhiều truyện cổ tích vì được truyền miệng, làm cho nguồn gốc và độ tuổi của chúng không xác định được rõ ràng. Chúng ta không có bất kỳ tài liệu nào ghi chép về chúng trước khi chữ viết được ra đời.
Phân loại truyện cổ tích
Truyện cổ tích về loại vật (truyện cổ tích động vật)
a. Nhóm đề tài nói về con vật nuôi trong nhà. Loại truyện này khi miêu tả đặc điểm các con vật thường nói đến nguồn gốc các đặc điểm đó.
b. Nhóm đề tài nói về con vật hoang dã, thường là các con vật sống trong rừng Nổi bật trong nhóm này là hệ thống truyện về con vật thông minh, dùng mẹo lừa để thắng các con vật mạnh hơn nó. Nhóm truyện này có ý nghĩa ca ngợi trí thông minh của người bình dân
Nhìn chung, truyện cổ tích loài vật nêu lên những nhận thức, hiểu biết của con người về thế giới các con vật Một bộ phận truyện cổ tích loài vật có nhân vật là con người tham gia, một bộ phận khác nhân vật trong truyện hoàn toàn là các con vật. Những nhân vật chính thường là các con vật gần gũi( trâu ,ngựa, bồ câu, sáo) các con vật trong rừng tuy hoang dã nhưng lại quen thuộc( hổ, khỉ, thỏ ,rùa…) các con vật ở vùng sông nước( sấu, cá…), Những con vật nầy ít nhiều có ảnh hưởng đến đời sống con người.
Truyện cổ tích thần kỳ
a.Ðặc điểm chung
Cổ tích thần kỳ kể lại những sự việc xảy ra trong đời sống gia đình và xã hội của con người.Ðó có thể là những mâu thuẫn giữa các thành viên trong gia đình phụ quyền, vấn đề tình yêu hôn nhân , những quan hệ xã hội ( Tấm Cám, Cây khế, Sự tích con khỉ…)Nói cách khác, nội dung chính của truyện cổ tích thần kỳ là đời sống xã hội và số phận con người. Ðối tượng chính của sự miêu tả, phản ánh là con người. Nhân vật thần kỳ không phải và không thê ølà đối tượng chính ( Nếu vai trò của nhân vật thần kỳ lớn hơn con người thì truyện kể sẽ trở thành thần thoại ) Tuy nhiên, cần nhớ rằng, lực lương thần kỳ cũng giữ một vai trò quan trọng trong sự diễn biến và đi đến kết thúc của câu chuyện.
b. Nhóm truyện về các nhân vật tài giỏi, dũng sĩ
Nhân vật có tài đặc biệt, phi thường về một lãnh vực nào đó (bắn cung, lặn, võ nghệ, chữa bệnh …).
Nội dung kể lại những cuộc phiêu lưu ly kỳ của nhân vật chính. Cuối cùng nhân vật chính lập chiến công, diệt cái ác, bảo vệ cái thiện, mưu cầu hạnh phúc cho con người (Thạch Sanh, Người thợ săn và mụ chằng).
c. Nhóm truyện về các nhân vật bất hạnh
Nhân vật bất hạnh thường là người mồ côi, người em út, người con riêng, người đi ở, người xấu xí. Về mặt xã hội, họ bị ngược đãi, bị thiệt thòi về quyền lợi. Về mặt tính cách, họ trọn vẹn về đạo đức nhưng thường chịu đựng (biểu hiện xu hướng hoài cổ) trừ nhân vật xấu xí mà có tài ( Sọ Dừa, Lấy vợ Cóc …). Nhân vật chính trải qua thử thách ( thử thách của các trở lực và có khi của nhân vật trợ thủ ) và đổi đời, được hạnh phúc dài lâu.
Xem thêm: Truyện ngôn tình ma cà rồng
Bên cạnh nhân vật chính còn có nhân vật đế vương và lực lượng thần kỳ. Nhân vật đế vương có liên quan tới phần thưởng dành cho nhân vật chính Lực lượng thần kỳ ( bên thiện ) là nhân vật trợ thủ, có khi phải thử thách nhân vật chính trước khi giúp đỡ.
Truyện cổ tích thế tục
a. Ðặc điểm chung
Truyện cũng kể lại những sự kiện khác thường ly kỳ, nhưng những sự kiện này rút ra từ thế giới trần tục. Yếu tố thần kỳ, nếu có, thì không có vai trò quan trọng đối với sự phát triển câu chuyện như trong cổ tích thần kỳ.
Nhân vật trung tâm trong cổ tích thế tục thường chủ động và tích cực hơn so với nhân vật trung tâm trong cổ tích thần kỳ cho dù một số nhân vật bất hạnh thường gặp bế tắc và kết cục bi thảm . Bế tắc ở đây là bế tắc của hiện thực khác với cái đổi đời của mơ ước, ảo tưởng trong cổ tích thần kỳ.Nếu xung đột trong cổ tích thần kỳ được giải quyết trong cõi huyền ảo thì xung đột trong cổ tích thế tục được giải quyết theo logic của hiện thực. Chính vì vậy mà chàng Trương Chi phải ôm mối sầu xuống mộ còn anh Sọ Dừa hạnh phúc dài lâu .
Bài viết trên dã tổng hợp kiến thức về truyện cổ tích? Hy vọng bài viết đã trang bị thêm cho bạn những kiến thức bổ ích, giúp bạn hiểu hơn về khái niệm, nguồn gốc, ý nghĩa của truyện cổ tích.
